پاسخگوی این افتضاح عمرانی کیست /دفن گفتمان فنی زیر پایه‌های لرزان پل سوم بشار

شاید روزهایی که حسین کاظمی در سال‌های قبل در جلسات شورای فنی فریاد می‌کشید که پل سوم بشار دارای ایرادات فنی است، متهم به کارشکنی و ایرادتراشی می‌شد اما امروز با ریزش پی و دیوار دستک این پل، کسی شک ندارد که آن ایرادات به موقع و به حق بود اما متولیان امر گوش بدهکاری نداشتند.

سکوت شهردار در جلسات بررسی علت تخریب دیوار حائل و دستک پل تازه تأسیس سوم بشار و عدم حضور او در مراسم افتتاح هم گاها تعابیر مختلفی در محافل مدیریتی و رسانه‌ای داشت اما اینک برای همگان روشن شد که حسین کاظمی و نستهن مقدم بیش از افکار عمومی و رسانه‌ها، از ایرادات فنی آن مطلع بودند.

سهل‌انگاری نیک‌اقبالی؛ دست پاچگی فیلی

ایراداتی که پژمان نیک‌اقبالی از آن‌ها چشم پوشید تا معاون بعد از او یعنی عزیز فیلی نیز در یک کار انجام شده فقط به فکر تسریع در اتمام این پل باشد که بیش از ۱۲ سال به طول انجامیده بود.

عزیز فیلی با محوریت استاندار جدی و سمج این استان، اولویت خود را بر اتمام این پل گذاشتند و هرگز نمی‌دانستند که زیر خاک و در سایه ضعف نظارت‌ها، ایرادات فنی نهفته است که چشم ظاهر آنها را نمی‌بیند اما در اولین بارش و جاری شدن سیلاب بعد از افتتاح این پل، شیرینی یک کار خوب، تلخ می‌شود.

“پی” و کف دیوارهای حائل و دستک پلی که باید امنیت سازه اصلی پل سوم بشار را تضمین بکنند، خودشان ناامن شدند تا حداقل این موضوع که قبلا نیز در جلسات شورای فنی فریاد زده شد که پی این دیوارها و دستک پل، سطحی است و عمق لازم را ندارد، اثبات شود.

علت حادثه به طراحی پل برمی‌گردد

موضوعی که حسین فدایی مدیرکل وقت راه و شهرسازی هرگز آن را نشنید و عمل نکرد و آقای نجاتی پیمانکار آن نیز اکنون پاسخگو نیست که چرا کارش، با اولین باران فرو ریخت.

به هر حال، دیوار حائل و دستک پل سوم بشار با آبشستگی زیر پی، در اولین بارش باران و جاری شدن سیلاب، ریزش کرد و برای ترمیم آن، تردد روی این پل موقتا قطع شده است.

روز گذشته بعد از یک بازدید میدانی، جلسه‌ای تشکیل شد تا با محوریت عزیز فیلی، معاون عمرانی استاندار از باتجربه‌های علم سازه و عمران و مدیران اجرایی و متولی، راهکارهای جبران این آسیب جدی به پل سوم بشار که مردم هنوز شیرینی آن را نچشیدند، اندیشیده شود.

امید پاک‌نژادی که در مقطعی مشاور فنی استاندار وقت هم بود و یکی از افراد باتجربه در حوزه عمرانی است در همین زمینه گفته است آنچه فعلا می‌شود قضاوت کرد، بر اساس مشاهدات چشمی و ظاهری است و ارائه نظرات علمی مستلزم بررسی مطالعات مشاور این پل است که آیا تشخیص داده شد که از “پی” و فنداسیون عمیق استفاده نشود؟

وی با اینکه دیوار حائل و دستک پل دچار آبشستگی شده و بعید است برای سازه اصلی پل مشکل‌زا باشد، ادامه داد: فاصله بین “برید” و پایه‌های پل می‌بایست با مصالح رودخانه‌ای پر می‌شد که این کار انجام نشد و از طرفی برداشت بی‌رویه مصالح رودخانه‌ای عملا رسوبی را باقی نگذاشته بود که با سیلاب پر شود و مسیر رودخانه تغییر نکند اما این اتفاق افتاد و آب سیلاب به دو گوشه کناری پل هدایت شد و باعث آبشستگی روانگرا زیر پی این دیوار شده است.

پاک‌نژادی افزود: از طرفی انتقال خط لوله آب از بین پایه‌های پل در کف رودخانه به انتقال آب به زیر دیوار حائل و انحراف مسیر اصلی رودخانه کمک کرد.

وی تأکید کرد: اگر این روند ادامه یابد در پل‌های بالادست یعنی پل‌های اول، دوم و چهارم نیز به مشکل می‌خوریم.

وی گفت: تنها راه‌حل فعلی، پایدار کردن بستر رودخانه و پر کردن فاصله برید تا پایه‌های پل با سنگ‌های درشت است تا فشار آب تقسیم شود.

پاک‌نژادی در پایان تأکید کرد: علت حادثه هر چه باشد به طراحی این پل بر می‌گردد.

انتظام سهمگین، معاون فنی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیز با تأیید نظرات کارشناسی پاک‌نژادی گفت: در سال‌های اخیر در شورای فنی به مسائل رودخانه بشار پرداخته شده اما واقعیت آن است که برداشت‌های بی‌رویه از کف رودخانه و اقداماتی که در بستر این رودخانه به موقع انجام نشدند، موجب شده تا کار اثربخشی انجام نشود.

سهمگین گفت که در مقابل ایرادات فنی که به پل سوم بشار داشتیم، همواره پاسخ‌های بازاری و چوب و چماقی شنیدیم و خبری از گفتمان فنی نبود.

اما در این بین سید عبدالمجید صفویان، مدیر کل راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد که دستگاه تحت مدیریت او متهم اصلی این حادثه است معتقد است اکنون زمان واکاوی علت حادثه نیست و وقت برای پیدا کردن مقصر داریم، در حال حاضر باید همه عوامل بسیج شوند تا این دستک را ترمیم و تردد را روی پل برقرار کنیم.

او گفته است که ۲۴ ساعت هر چه گشتیم اسنادی پیدا نکردم که مطالعات این پل و روند اداری آن چگونه طی شده است و چه دستواراتی برای اجرا داده شده است.

او گفته که مطمئن شده این پل مطالعات ژئوتکنیک ندارد و کار علمی در آن انجام نشده است.

نژادصفوی علت اصلی حادثه را انتقال خط لوله آب از کف رودخانه و تغییر مسیر آب می‌داند و می‌گوید متأسفانه حتی این لوله را با سیم “بکسل” به پایه‌های پل وصل کردند که اگر یک سانت لوله با آب و سیلاب جابجا شود، پایه‌های پل هم حرکت کنند.

هجیر افشون، مدیرکل دفتر فنی استانداری نیز با بیان اینکه فعلا قصد نبش قبر نداریم اما به موقع با مسببین این اتفاق برخورد می‌کنیم، گفت که اکنون باید به یک راهکار با خرد جمعی برسیم تا هم تردد را برقرار کنیم و هم مسیر ایمن شود.

مرادی، معاون بهره‌برداری آب و فاضلاب شهری که خط لوله دستگاه او به عنوان عامل اصلی انحراف مسیر آب و ایجاد آبشستگی معرفی شده است در دفاع از خود گفته است که ما همان موقع هم گفتیم این لوله باید در عمق زیر رودخانه رد شود یا هوایی رد شود که کسی گوش نداد.

او با بیان اینکه تا الان سه بار این لوله را آب برد، افزود: اگر مجوز دهید این لوله را هوایی و یا از عمق خاک رد می‌کنیم.

بعد از این اظهارات بود که عزیز فیلی در دستوری از ادارات مختلف از جمله شهرداری، بنیاد مسکن، راهداری و حمل و نقل خواست تا نژادصفوی که به تازگی مسئولیت راه و شهرسازی را گرفته است، تنها نگذارند و امکانات خود را بسیج کنند تا مصالح لازم تأمین و برای پر کردن فاصله بین “ّبرید” چل و پایه‌ها و ستون‌های پل حمل شوند.

او همچنین از سید علی لدنی خواست تا سریعا طرح جدید انتقال خط لوله آب را ارائه کند که در سیلاب‌های بعدی شاهد تغییر مسیر عبور آب در بستر رودخانه نباشیم.

معاون عمرانی استاندار با بیان اینکه یک کار موقت برای برقراری تردد در این پل پرترافیک و یک کار اصولی برای تضمین امنیت آن باید انجام شود، به راه و شهرسازی دستور داد تا پیشنهاد آقای پاک‌نژادی که به تصویب همه اعضا رسیده است، اجرایی شود و با مصالح سنگین، بستر رودخانه پایدار شود.

این اتفاق در حالی است که افتتاح پل سوم بشار یکی از دستاوردهای تیم جدید مدیریتی این استان است که با سهل‌انگاری تیم‌های طراحی، نظارت و اجرا در سالیان اخیر برای پلی که بیش از ۱۲ سال به درازا کشید، زیر سؤال رفت.

موضوعی که عزیز فیلی می‌گوید، دیواری که دچار مشکل شده است مربوط به سال‌ها قبل است.

پیمانکار دیوار حائل و دستک پل سوم بشار اگرچه اکنون ترجیح داده است، پاسخ خبرنگاران را ندهد اما او این خطا را پارسال انجام داده یا سال ۸۳ اکنون باید توضیح دهد که با دستور چه کسی پی سطحی اجرا کرده که با اولین سیلاب جدی ویران شود؟ آیا دستور ناظر و یا مدیرکل وقت راه و شهرسازی نافی مسئولیت پیمانکار است؟

پژمان نیک‌اقبالی باید پاسخ دهد که بر چه اساسی به تذکرات شورای فنی به عنوان بالاترین مرجع تصمیم‌گیری در مسائل فنی و عمرانی توجهی نکرده و دستوری خارج از مصوبات و تذکرات این شورا داده است؟

حسین فدایی، مدیرکل راه و شهرسازی وقت و علیمردانی مدیرکل راه و شهرسازی در زمان افتتاح این پل باید اکنون به مردم پاسخ دهند که به چه قیمتی این خطای فنی  و ضعف نظارتی را انجام دادند؟ آیا امنیت جانی مردم برای آنان  اهمیتی داشته است؟

حسین کاظمی که البته همواره به صورت شفاف در جلسات اعلام کرده است که این پل ایرادات فنی دارد و حتی با فدایی و علیمردانی مشاجرات لفظی هم داشته است، اکنون باید شفاف مکاتبات آن زمان را در اختیار رسانه‌ها قرار دهد و شفاف بگوید که کدام مسئولان به این خطای فاحش بی‌توجه بودند؟

از سوی دیگر، علی‌محمد احمدی که بسیاری از مردم به جدیت و سماجت او برای انجام به موقع کارها دل بسته بودند، اکنون باید یک کار تاریخی کند.

استاندار کهگیلویه و بویراحمد که با آمدنش به این استان حقیقتا به روند اجرایی این پل حیاتی در ترافیک جان تازه‌ای داد و پلی که ۱۲ سال حرکت لاک‌پشتی داشت در چندین ماه با تزریق به موقع اعتبارات و همراهی رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به بهره‌برداری رسید اکنون با این اتفاق که مربوط به قبل از او بوده است، شیرینی کارش تحت‌الشعاع قرار گرفت.

مردم و افکار عمومی اکنون به همان اندازه که منتظر اتمام این پل بودند اکنون منتظر برخورد جدی با مسببین این خطای فنی چه عامدانه و برای یک ریال سود بیشتر و چه سهوا برای ضعف فنی و نظارتی، هستند تا معلوم شود که به اعتماد مردم و امنیت جانی و روانی آنها نباید به این راحتی ضربه زد.

اگر احمدی این کار را بکند و در ترمیم دستک این پل هم اهتمام لازم باشد، مردم هیچ تقصیری را متوجه او نخواهند کرد و با برقراری تردد مجدد روی این پل، شیرینی افتتاح پل سوم بشار باز قابل چشیدن خواهد شد.

———————-

گزارش از کریم بنام