جنگ با محیط زیست!!

زخم محیط زیست، زخمی بر زندگی خود ماست، زندگی مان را ویران نکنیم….

روزگار ما ( همین چهار دهه قبل) آرامتر و دوست داشتنی تر بود نسبت به نسل امروز…

“تخریب”تنها صفتی نیست که بر سیاست ها و تصمیمات دولت ها و حکومت ها قابل اطلاق باشد. عده ای از جامعه ایران عزیز ما نیز در بسیاری از فرآیند های تخریب خصوصاً محیط زیست کاملاً درگیر شده اند و خود بدان دامن می زنند. بسیاری از همنوعان ما با نگاهی دولت محور ( این که دولت باید همه کارها را درست کند یا مسئول همه مشکلات و زشتی ها ست) مسئولیت خود را فراموش کرده اند و در فرآیند های تخریبی مشارکت جدی و فعال دارند.

قصد نویسنده در این مطلب سرزنش نیست بلکه واکاوی شرایط و پیدا کردن حوزه مسئولیت هاست.حتی در نظام های اقتدار گرا و تمامیت خواه مسئولیت اخلاقی وحقوقی شهروندی و همنوعان حذف نمیدارند.

حال یکی از مقوله های پیرامون ما حوزه محیط زیست است در این حوزه علاوه بر همه کارهای اجرا شده و در حال اجرا و بر زمین مانده از طرف دولت کنونی و دولت های قبل باز متاسفانه نقش مخرب افرادی در دولت در بدنه مسئولیت ها و عده‌ای از مردم در به فراموشی سپردن وظایف خود قابل مشاهده است…

نوع برخوردهای بسیاری از ماها و تعداد اندکی از سیاست های دولت در حوزه آب، جنگل، خاک و هوا و حیات وحش موجب تخریب هر چه بیشتر محیط‌زیست مردم و دیگر موجودات زنده در ایران عزیز و زاگرس زیبا بوده‌اند.بطوریکه مردم ما نیز در این میان نظاره گر نیستند بلکه آنها نیز سهم قابل توجهی در این آلودگی و تخریب دارند.ذکر چند نمونه :عطش شدید برای داشتن اتومبیل شخصی با وجود وسایل نقلیه عمومی ( بعضاً در خانواده ها که همه اعضای خانواده دارای خودرو شخصی هستندو همچنین سه برابر شدن میزان مصرف بنزین در دو دهه گذشته، ۳۵ میلیون لیتر در روز در سال۱۳۷۶ و ۱۰۵ میلیون لیتر در روز در سال۱۳۹۵)، رها کردن زباله در هر جا و هر مکانی که ممکن باشد، کشتار حیوانات وحشی برای تفریح، تخریب فضای سبز، بی توجهی عمومی به بازیافت، استفاده سرسام‌آور از منابع سوختی کشور و… همه و همه چهره‌ها یی از این ایفای نقش منفی در حق خود و مردم و محیط زیست سرزمینمان هستند.

وقتی همه ماها روند تغذیه سالم و ناسالم هر شهروندی را مشاهده می کنیم با خود نباید اندیشید به کجا چنین شتابان!!!

آلودگی هوا یکی از مهمترین آسیب های زیست محیطی کشور عزیزمان بوده و از تهدید های بزرگ رشد اقتصادی پایدار و خطری دائمی برای سلامت و بهداشت شهروندان جامعه به شمار می آید و این پیامدهای مخرب که بطور روزمره تجربه می شود متعدد هستند، افزایش مرگ و میر،کوتاه شدن میانگین طول عمر و امید به زندگی ( خصوصاً در نسل جوان و بیکار ما)، کوتاه شدن دوره فعالیت مفید اقتصادی ( تعویض شغل های افراد)، افزایش مراجعه به مراکز بهداشتی و درمانی و هزینه های آن، افزایش تغییرات در عملکرد تنفسی و قلبی – عروقی از جمله این پیامدهای ناشی از آلودگی هوا است که در اثر خشکسالی و عدم رعایت درست از منابع خدادادی هست، همه این آسیب ها دارای هزینه های کلان اقتصادی اجتماعی است و این خطرات برای کشور ما که صادرات نفت منبع اصلی درآمد دولت است و افزایش درآمد آن در کوتاه مدت با تخریب محیط‌زیست همراه است، البته بیشتر خواهد بود.
آلودگی هوا یکی از آسیب های زیست محیطی نسبتا با سابقه به شمار می آید بطوریکه وضعیت منطقه ما به مرحله بسیار خطرناکی رسیده است.بحران خشکسالی و آلودگی هوا و تخریب محیط زیست بدون ایجاد یک گفتمان اجتماعی جدی درباره خطرات بی آبی شناخته نخواهد شد مگر تکرار به انتشار و اطلاعات و تبدیل موضوع خشکسالی و اعلام ( بسیج عمومی)، ملی اعلام شدن پدیده بحران آب و نگاه سیستمی و چند سویه به این مقوله در میان قانونگذاران، برنامه ریزان و اجرا کنندگان تنها راههای جدی و موثر برون رفت و نجات کشور از بحران های اعلام شده است.

حفاظت از محیط زیست از اولین نشانه های یک جامعه توسعه یافته است و ماها باید یاد بگیریم که الگوی توسعه جایگزین کردن هر چه بیشتر درختان، گیاهان، فضای سبز با بتون، تیرآهن و میل گرد نیست، نتیجه این نوع سیاست جز تخریب محیط‌زیست، نابودی جنگل ها و خشک شدن رودخانه ها و دریاچه ها نیست بنابراین ارتباط تنگاتنگی میان نظام اقتصادی و محیط زیست وجود دارد و رشد اقتصادی پایدار مشروطه به استفاده بهینه از منابع زیست محیطی است.

حضرت محمد ( ص) چقدر به حفظ و احیاء محیط زیست و درختان توصیه داشتند،از فرمایشات پیامبر ( ص) در مورد درختان: شکستن شاخ درختان مانند شکستن بال فرشتگان است،اگر قیامت برپا شد و در دست یکی از شما نهال بود، اگر کمی بیش از قیامت توانست آن را بکارد،باید بکارد.

بنابراین به جنگ محیط‌زیست نرویم، چرا که در پایان جنگ، محیط‌زیست به ادامه دهنده جنگ تبدیل می‌شود.نابودی جنگل ها، گیاهان، جانوران، آلودگی آب و خاک و هوا و تخریب زیست بوم منطقه و از بین رفتن منابع طبیعی در این تخریب و جنگ ها چنان آسیب رسان است که دهها سال تلاش برای بازگرداندن منطقه به شرایط پیشین هم جوابگو نیست برای همین است که می‌گویند محیط زیست یکی از قربانیان خاموش و بی صدای جنگ ها و تخریب هاست. صدایش امروز در بخش هایی از عراق و سوریه و افغانستان شنیده نمی شود که سالهاست با جنگ دست و پنجه نرم می‌کنند زیرا در پایان جنگ محیط زیست به یک ابزار و ادامه دهنده جنگ تبدیل خواهد شد با این تفاوت که دیگر اثر محیط زیست آلوده و اثر لحظه ای نیست بلکه به صورت تدریجی سلامت مردم تا هزاران کیلومتر فراتر از منطقه درگیر جنگ را تحت تاثیر قرار می دهد….

پس بگونه ای دیگر بیاندیشیم…

ببار ای بارون ببار، ببار ای بارون ببار، بر کوه و دشت و هامون ببار….

به امید فرداهای بهتر