ساختار دموکراتیک نیازمند انسان های دموکراتیک و آموزش دیده است !

در ایران شوراها به عنوان یکی از نهادهای نظارتی بر عملکرد بخش عمومی، فلسفه وجودی پیدا می‌کند/ در اکثر شهرها به ویژه در شهرهای کوچک و متوسط شوراهای شهر آن چنان که باید نتوانسته اند در مدیریت شهری موفق باشند/ اعضای شوراها به جای منفعت شخصی به فکر منفعت عمومی شهر باشند/ شهرداران انتخابی شورا نـسبت بـه شهرداران قبل از تشکیل شورا ضعیف تر بوده اند/ از دید شهروندان، بین قبل و بعد از تشکیل شورا در زمینۀ انتخاب شهردار تفاوت مـعناداری وجـود ندارد/ از جمله مسائل دیگر نـداشتن تخصص اعضای شوراهاست. چگونه می توان از افرادی که خود تخصصی در زمینۀ مدیریت شهری و آشـنایی بـا قـوانین و مقرارت شهرداری ندارند انتظار داشت در زمینۀ انتخاب شهردار و مدیر شهر موفق عمل کنند/ کم تجربگی شوراها، دخالت سازمان ها و نهادهای دیگر در انتخاب شهردار، اختلافات داخلی مـبتنی بر قومیت گرایی، نگرش فرد گرایانۀ اعضای شوراها و ارجح دانستن منافع فردی بر منافع جمعی از دیـگر موارد قابل ذکر در ایـن مـورد است/ در زمینۀ تصویب برخی از امور شهرداری بین قبل و بعد از تشکیل شورا تفاوت معناداری وجود دارد/ در زمینۀ نظارت بر امور شهرداری از دید کـارکنان شـهرداری بین قبل و بعد از تشکیل شورا تفاوت معناداری وجود ندارد/ در زمـینۀ نـظارت بـر امور شهرداری از دید شهروندان بین قبل و بعد از تشکیل شورا تفاوت معناداری وجـود دارد/ مهم ترین عنصر ورود اعضای شورای اسـلامی شـهر تهران، گرایش ها و تعلّقات سیاسی است نه تجربه و کارآمدی اجرایی  و غفلت از این مهم از سوی شورا زمینه ساز نهایی ناکامی شورا می شود/ نتایج تحقیق نشان می‌دهد که تمرکزگرایی، رانتی بودن سیستم و مبهم بودن جایگاه حقوقی موجب عملکرد نامطلوب شوراها در ایران شده است/ شوراها نهادهایی دموکراتیک و مردمی برای حرکت به سوی تشکیل یک جامعه دموکراتیک هستند/ “برای ایجاد یک جامعه‌یِ دموکراتیک همان قدر که وجود ساختاری دموکراتیک تعیین کننده است، اهمیت وجود شهروندانی دموکرات‌منش که فرهنگ تساهل، تسامح و تحمل عقاید دیگر را در درون خود نهادینه کرده باشند نیز احساس می‌شود “/ وقتی که افراد آموزش ندیده ، غیرفرهیخته و مستبد در ساختاری دموکراتیک قرار می گیرند به علت غلبه ” نرم ها و هنجارها ” که الگوی مستبدانه دارند ساختار دموکراتیک را نیز تحت تاثیر قرار داده و حتی می توانند آن را به ” ضد خود ” تبدیل کنند/ ساختار دموکراتیک در غیاب شهروندان آزاد ، پرسش گر و منتقد عملا خنثی و بی اثر شده و به محلی برای رانت خواری ، فساد جمعی و … تبدیل می شود/ نمونه روشن این وضعیت را می توان در پرونده شهرداری تهران در ارتباط با موضوع “املاک نجومی و واگذاری چند هزار میلیاردی املاک به بعضی مدیران ارشد شهری و برخی اعضای شورای شهر تهران” مشاهده کرد/ معلوم نبود اگر برخی « رسانه های مستقل و آزاد » نبودند و مساله را پی گیری نمی کردند چه وضعیتی برای جامعه متصور بود و آیا این فساد سیستماتیک رمز گشایی می شد…

علی پورسلیمان