اعتماد به نفس ایرانی و آمریکایی

اگر امر دائر شود تا بین دو جامعه نمونه ایرانی و آمریکائی یک تفاوت بارز روان شناختی نشانه گذاری شود در آن صورت می توان شاخص «اعتماد بنفس» را به عنوان نقطه تمایزی برجسته بین شهروندان این دو کشور مشهود کرد.

به همان اندازه که در ایران سهم ماکزیممی حکومت در اقتصاد در ترویج ضعف اعتماد بنفس نزد ایرانیان موجبیت دارد به همان میزان نیز در آمریکا نقش مینیممی حکومت در اقتصاد، تقویت و ترویج اعتماد بنفس و خود باوری نزد شهروندان آمریکائی را سببیت می کند.

خوداتکائی نیز به شهروند آمریکائی این ظرفیت را می دهد تا چنانچه در تعقیب و تحصیل توقعات اقتصادی و مطالبات معیشتی اش ناکام ماند در آن صورت و برخلاف ایرانیان جز خود کس دیگری را مسئول ناکامی اش ندانسته و شکست اش را سکوی تداوم حرکت برای تلاش و تلاش های بعدی اش قرار می دهد. چنین وضعیتی در نقطه مقابل شهروندان در ایران است.

این ویژگی تنها اختصاص به شهروندان ایرانی ندارد و در ابعادی فراگیر بخش عمده ای از دولتمردان ایرانی را نیز مبتلا کرده. ماجرای برجام و نقش ساده اندیشانه دولت تدبیر و امید و دکتر ظریف و تیم تحت امرش در مذاکرات هسته ای نماد بارزی از همین روحیات ایرانی بود. این که طرف ایرانی صادقانه اما خام اندیشانه تصور می کرد با برجام مُراد حاصل است و از فردای برجام دروازه های نعمت بر روی ایران باز خواهد شد چنین شعف بلاوجهی محصول ایرانیگری و فهم ایرانانه تیم مذاکره کننده از ماهیت مذاکرات منجر به برجام بود. این در حالی است که دولتمردان آمریکائی با زیرکی از این ساده اندیشی طرف ایرانی بهره برده و از سوئی صادقانه خطاب به طرف ایرانی می گویند: از نظر ما همکاری کمپانی ها و بانک های آمریکائی با ایران مطابق برجام بلامانع است «آمـــــــــــــــــــــــــا»! اگر دنبال برخورداری از مزایای همکاری تجاری با کمپانی های آمریکائی هستید باید بدانید صاحبان سرمایه در آمریکا ضمن آنکه امربر حکومت نیستند دنبال دردسر هم نیستند.به عبارت دیگر واشنگتن از طریق به گروگان گرفتن ایران در برجام در شیک ترین شکل ممکن خطاب به دولتمردان «تدبیر و امید» می فرمایند: حل مشکلات تجاری شما از طریق برجام در گرو حل الباقی مشکلات تان با آمریکا و بهبود مناسبات تان بر اساس اوامر کدخدا است. حال تصمیم خود را بگیرید: عملیاتی شدن برجام را می خواهید یا که چی چی!؟